18.08.2022 tarihli ve 31927 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Alışveriş Merkezleri Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılması Hakkında Yönetmelik (“Değişiklik Yönetmeliği”) ile 26.02.2016 tarihli ve 29639 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Alışveriş Merkezleri Hakkında Yönetmelik’in (“Yönetmelik”) bazı hükümlerinde değişiklik yapılmıştır. İlgili değişiklikler yayımı tarihi itibarıyla yürürlüğe girmiştir.

1. Değişiklik Yönetmeliği ile, “ortak gelir”, “ortak gider” ve “yönetim gideri” kavramları tanımlanmış olup bu kapsamda:

a) Ortak gelir: Ortak kullanım alanlarından elde edilen geçici kiralama, reklam, pazarlama, kültürel ve sanatsal faaliyet, baz istasyonu, atm ve diğer ortak kullanım alanı gelirleri ile ortak giderler için, bir önceki yılın kesinleşen ortak giderlerinin yeniden değerleme oranında artırılması suretiyle hesaplanan tutar üzerinden avanslardan elde edilen her türlü geliri,

b) Ortak gider: Ortak kullanım alanlarına ilişkin elektrik, su, doğalgaz, yenileme niteliğinde olmayan bakım ve onarım, güvenlik, temizlik ve sağlık giderleri gibi alışveriş merkezinin aynına ilişkin olmayan ortak kullanım alanı giderleri ile yönetim giderini,

c) Yönetim gideri: Alışveriş merkezinde fiilen çalışan bordrolu yönetim personelinin göreviyle ilgili giderlerini ifade etmektedir.

2. Yönetmelik’in 11/1. fıkrasında, ortak giderlerin, alışveriş merkezindeki perakende işletmelerin satış alanlarının alışveriş merkezinin satış alanına oranı ölçüsünde paylaştırılacağı hükmü düzenlenmekle birlikte bu hükmün istisnası olarak gider paylaşım usulü belirlenebileceği yer almaktaydı. Değişiklik Yönetmeliği ile gider paylaşım usulünün belirlenebileceği istisnası kaldırılmıştır.
3. Yönetmelik’in 11/2. fıkrasında yapılan değişiklik ile, ortak giderler dışında kalan pazarlama ve yönetim gibi ortak faydaya yönelik hizmetlerinden katılım payı talep edilebilmesini ancak taraflar arasındaki sözleşmede belirtilmiş olması şartına bağlayan fıkra metni değiştirilerek; alışveriş merkezindeki perakende işletmelerden reklam, danışmanlık ve pazarlama giderleri gibi ortak gider niteliğine sahip olmayan giderler ile belgelendirilmeyen giderler için herhangi bir bedel tahsil edilemeyeceği düzenlenmiştir.

4. Ortak giderler için talep edilebilecek avansların hesaplanmasına yönelik yapılacak mahsup işleminin avansın ait olduğu yılı izleyen şubat ayı sonuna kadar yapılabileceği belirtilmiştir.

5. Yönetmelik’in 11/6. fıkrasında her yıl bir önceki takvim yılına ilişkin ortak gelir ve gider raporu hazırlanarak alışveriş merkezindeki perakende işletmelere gönderilmesinin “mart ayına” kadar yapılması zorunluluğu “nisan ayı” olarak uzatılmıştır. Buna ek olarak, raporun hazırlanmasına esas teşkil eden gelir ve gider belgelerine ek olarak hizmet sözleşmelerinin birer örneğinin de talepleri halinde on beş gün içinde perakende işletmelere verileceği düzenlenmiştir.

6. Yönetmelik’te aşağıda yer alan ortak gelir ve gider raporunda asgari olarak yer alması gereken unsurlar belirtilmiştir:

a) Alışveriş merkezinin adı ve iletişim bilgileri ile rapor dönem

b) Alışveriş merkezi maliki ve yönetiminin ad, unvan ve iletişim bilgileri ile vergi dairesi ve vergi numarası.

c) Alışveriş merkezinin satış alanı.

d) Büyük mağaza sayısı ile boş ve dolu olanlar belirtilmek suretiyle iş yeri sayısı ve bu iş yerlerinin satış alanları

e) Ortak kullanım alanlarının niteliği ve sayısı ile bu alanların ayrı ayrı ve toplam büyüklükleri.

f) Tür ve tutarları ayrı ayrı belirtilmek suretiyle ortak gelir ve giderler.

g) Birim satış alanına düşen ortak gider tutarı.

h) Ortak gider katılım payı dağıtımına esas ortak gider tutarı, perakende işletmeler tarafından karşılanan ortak gider tutarı ve boş iş yerleri ile perakende işletmeler adına malik tarafından karşılanan ortak gider tutarları.

i) Alışveriş merkezi içindeki her bir perakende işletmenin adı, unvanı, satış alanı, hesaplanan ortak gider katılım payı, malik tarafından karşılanan katılım payı ile bu işletmelerden alınan avans ve yapılan mahsup işlemi neticesinde işletmelerce ödenen veya işletmelere iade edilen tutarları gösteren ortak gider katılım payı tablosu.

j) Elektrik, su, doğalgaz gibi ortak giderlere ilişkin sayaçları numaralarıyla birlikte gösteren sayaç düzen krokisi.

7. Yönetmelik’in 11/7. fıkrasında yapılan değişiklik uyarınca, alışveriş merkezi yönetiminin avans, ortak gelir ve gider hesaplama ve raporlama işlemleri ile ortak gider paylaşımına ilişkin diğer işlemlerinin Yönetmelik kapsamında uygunluğunun, Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafından yetkilendirilen bağımsız denetim kuruluşunca denetlenerek rapora bağlanması yükümlülüğü getirilmiştir. Raporda, Yönetmelik’in ilgili maddesine aykırı uygulamaların ayrı ayrı ve ayrıntılı olarak belirtilmesi ve düzenlenen raporun her yıl temmuz ayı sonuna kadar alışveriş merkezindeki perakende işletmelere gönderilmesi gerekmektedir. Denetimi yapacak bağımsız denetim kuruluşu, alışveriş merkezi maliki veya yönetimince belirlenecek olup bağımsız denetim gideri, alışveriş merkezindeki perakende işletmelerden tahsil edilemeyecektir.

8. Yönetmelik’in 11/8. fıkrası ile, ortak gelirlerin kullanımına ilişkin düzenleme yapılmıştır. Bu kapsamda, ortak gelirler, tahsil edildikleri yılın ortak giderlerinin karşılanmasında kullanılacak olup bir takvim yılındaki ortak gelir tahsilatının ortak gider toplamından fazla olması durumunda, ortak gider toplamını aşan kısım, bir sonraki yılın ortak giderlerinin karşılanmasında kullanılacaktır.

9. Mevcut sözleşmelere ilişkin Yönetmelik’e eklenen Geçici Madde 2 uyarınca,

• Reklam, pazarlama ve danışmanlık gibi giderler için perakende işletmelerden katılım payı talep edilebilmesine imkan sağlayan ve 18.08.2022 tarihinden önce kurulan sözleşme hükümleri, sözleşme süresince geçerli olacaktır. Ancak sözleşme süresinin sona ermesinden önce veya sonra sözleşmenin yenilenmesi ya da süresinin uzatılmış sayılması hallerinde söz konusu giderler için katılım payı tahsil edilemeyecektir.

• Yukarıda belirtilen sözleşmelerde yönetim giderinin alt kalemleri ayrıca belirtilmedikçe perakende işletmelerden yönetim gideri olarak yalnızca alışveriş merkezinde fiilen çalışan bordrolu yönetim personelinin göreviyle ilgili giderler için katılım payı tahsil edilebilecektir.
• Bu kapsamda, perakende işletmelerce ödenmesi gereken katılım paylarının, bu işletmelerin satış alanlarının alışveriş merkezinin satış alanına oranlanmasıyla hesaplanması gerekmektedir.
• Bu madde kapsamında perakende işletmelerden reklam, pazarlama, danışmanlık ve yönetim giderleri için katılım payı tahsil edilmesi durumunda, alışveriş merkezi yönetiminin avans, ortak gelir ve gider hesaplama ve raporlama işlemleri ile ortak gider paylaşımına ilişkin diğer işlemlerine dair düzenlenen bağımsız denetim raporunda, gider paylaşım işlemlerinin işbu hükümlere uygunluğu da denetlenecektir.Değişiklik Yönetmeliği’nin tam metnine here of the Amended Communiqué here.